2. การโอนเงินรายใหญ่ผ่านระบบบาทเนต (BAHTNET) คืออะไร
BAHTNET หรือ Bank of Thailand Automated High-value Transfer Network เป็นเครือข่ายการโอนเงินมูลค่าสูงทางอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งเชื่อมโยงระหว่างธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) กับผู้ใช้บริการซึ่งส่วนใหญ่เป็นธนาคารพาณิชย์ เปิดให้บริการทุกวันทำการธนาคารตั้งแต่เวลา 8.30 น. - 17.30 น.
ธปท. ได้พัฒนาระบบบาทเนตขึ้นเพื่อเป็นโครงสร้างพื้นฐานในการรองรับการพัฒนาตลาดการเงินของประเทศ และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ รวมถึงลดความเสี่ยงและต้นทุนในการโอนเงินของสถาบันการเงิน นอกจากนี้ ระบบบาทเนตให้บริการโอนเงินแก่บริษัทและบุคคลทั่วไปด้วย
ผู้เกี่ยวข้องกับระบบบาทเนตประกอบไปด้วย 3 ส่วนคือ
| สถาบันที่เป็นสมาชิกของระบบบาทเนต ซึ่งประกอบไปด้วย ธนาคารพาณิชย์ สถาบันการเงินพิเศษของรัฐ บริษัทเงินทุน บริษัทหลักทรัพย์ หน่วยงานภาครัฐ บริษัทศูนย์รับฝากหลักทรัพย์ (ประเทศไทย) จำกัด และส่วนงานภายในของ ธปท. |
| ลูกค้าองค์กรและบุคคลทั่วไป ที่สั่งให้ธนาคารโอนเงินผ่านระบบบาทเนตหรือรับโอนเงิน |
| ธปท. มีฐานะเป็นเจ้าของและผู้ให้บริการระบบบาทเนตแก่ผู้ใช้บริการบาทเนต |
บริการโอนเงินบาทเนตประเภทต่าง ๆ
ที่ลูกค้าองค์กรและบุคคลทั่วไปสามารถใช้บริการได้ ได้แก่ การโอนเงินระหว่างธนาคาร และการชำระราคาหลักทรัพย์
2.1 การโอนเงินระหว่างธนาคาร (หรือที่เรียกว่าการโอนเงินเพื่อบุคคลที่สาม)
เป็นการโอนเงินที่ผู้โอนสั่งให้ธนาคารของตน (ธนาคาร A) โอนเงินผ่านระบบบาทเนตเข้าบัญชีผู้รับเงินซึ่งเป็นลูกค้าของอีกธนาคารหนึ่ง (ธนาคาร B) ซึ่งไม่มีการกำหนดจำนวนเงินโอนขั้นต่ำหรือสูงสุดที่สามารถโอนได้ในแต่ละครั้ง ขั้นตอนหลังจากผู้โอนสั่งโอนแล้ว คือ ธนาคาร A ส่งคำสั่งโอนเงินไปที่ ธปท. เพื่อให้ ธปท. ดำเนินการโอนเงินจากบัญชี A ไปบัญชี B และยืนยันการทำรายการทันที (realtime) หลังจากนั้น ธนาคาร B ก็จะโอนเงินเข้าบัญชีผู้รับที่ฝากไว้กับธนาคาร B ต่อไป ทั้งนี้ ผู้รับเงินจะยังไม่ได้รับเงินจากธนาคาร B ในทันที แต่จะได้รับเงินโอนดังกล่าวภายในวันเดียวกัน ขึ้นกับระยะเวลาในการดำเนินการของธนาคารผู้โอนเงินและธนาคารผู้รับเงินซึ่งต่างกันสำหรับแต่ละธนาคาร
2.2 การชำระราคาหลักทรัพย์
เป็นบริการโอนเงินสำหรับองค์กร/บริษัท/บุคคลทั่วไปที่ประสงค์จะชำระราคาในการซื้อขายหลักทรัพย์ในตลาดหลักทรัพย์ฯ ที่มีจำนวนมากกว่า 1 ล้านหุ้นหรือมีมูลค่ามากกว่า 3 ล้านบาท โดยชำระราคาผ่านบริการของบริษัท สำนักหักบัญชี (ประเทศไทย) จำกัด (Thailand Clearing House: TCH) ซึ่งมีระบบงานที่เชื่อมโยงกับระบบบาทเนต โดยมีขั้นตอนคือผู้ที่ตกลงซื้อขายหลักทรัพย์ และต้องการจะชำระราคาผ่านระบบบาทเนต โดยแจ้งกับ Broker ของตนเพื่อจะได้ส่งข้อมูลไปให้ TCH ส่งคำสั่งโอนเงินไปที่ ธปท. โดยแจ้งให้โอนเงินจากบัญชีผู้ซื้อที่ธนาคาร A ไปยังบัญชีผู้ขายที่ธนาคาร B เมื่อได้รับอนุมัติแล้ว ธปท. ก็จะโอนเงินจากบัญชีธนาคาร A ไปบัญชีธนาคาร B และยืนยันการทำรายการกับธนาคาร A และธนาคาร B
ข้อดีของการใช้บริการโอนเงินบาทเนต
เป็นระบบงานที่มีมาตรการรักษาความปลอดภัยที่รัดกุม
รองรับการโอนเงินมูลค่าสูง โดยไม่จำกัดจำนวนเงินสูงสุดที่โอนได้
ค่าธรรมเนียมกรณีโอนเงินมูลค่าสูงผ่านระบบบาทเนตจะถูกกว่าการโอนเงินประเภทอื่น
ข้อควรระวังในการใช้บริการโอนเงินบาทเนต
แม้ว่าขั้นตอนการโอนเงินผ่านระบบบาทเนตระหว่าง ธปท. กับธนาคารพาณิชย์จะมีผลสมบูรณ์ทันที (real time) แต่ขั้นตอนที่ธนาคารพาณิชย์โอนเงินเข้าบัญชีลูกค้านั้นอาจใช้เวลาในการดำเนินการอยู่บ้าง ผู้รับโอนจึงยังไม่ได้รับเงินในทันที แต่จะได้รับเงินภายในวันเดียวกัน ทั้งนี้ ขึ้นกับระยะเวลาในการดำเนินการของธนาคารผู้โอนเงินและธนาคารผู้รับเงินแต่ละแห่ง
ค่าธรรมเนียมในการใช้บริการโอนเงินบาทเนต
3. การหักเงินจากบัญชีบุคคลอื่นอัตโนมัติ (Debit Transfer/Direct Debit) และการนำเงินเข้าบัญชีบุคคลอื่นอัตโนมัติ (Credit Transfer/Direct Credit) คืออะไร
การหักเงินและนำเงินเข้าบัญชีบุคคลอื่นอัตโนมัติ เป็นระบบงานที่ธนาคารให้บริการแก่ลูกค้าในการโอนเงินให้กับบุคคลอื่น หรือเรียกเก็บเงินจากบุคคลอื่น ซึ่งมีลักษณะที่เหมือนกัน คือ มีมูลค่าการโอนเงินไม่สูง แต่มีปริมาณรายการมาก และมีรอบการชำระเงินแน่นอน (Bulk Payment)
3.1 การหักเงินจากบัญชีบุคคลอื่นอัตโนมัติ (Debit Transfer/Direct Debit)
เป็นบริการสั่งโอนเงิน (เรียกเก็บเงิน) จากบัญชีผู้จ่ายเงินเข้าบัญชีลูกค้าของธนาคาร (ผู้รับชำระ) เพื่อรับชำระค่าซื้อสินค้าและบริการต่าง ๆ เช่น ค่าน้ำประปา ค่าไฟฟ้า ค่าโทรศัพท์ ค่าเบี้ยประกันภัย ค่าเบี้ยประกันชีวิต ค่าใช้จ่ายบัตรเครดิต ค่าผ่อนชำระ ค่าซื้อหลักทรัพย์ ค่าสมาชิก ซึ่งในปัจจุบันมีเฉพาะบริการภายในธนาคารเดียวกัน (Inhouse Direct Dedit) เท่านั้น ยังไม่มีบริการระหว่างธนาคาร
ขั้นตอนการใช้บริการ ผู้รับชำระเงิน (หรือเจ้าหนี้/Biller) ซึ่งเป็นผู้ส่งคำสั่งเรียกเก็บเงินจะต้องสมัครขอใช้บริการ Direct Debit กับธนาคาร และผู้จ่ายเงินก็ต้องสมัครและให้ความยินยอมให้ธนาคารหักบัญชีเงินฝาก เมื่อถึงรอบการชำระเงิน ผู้รับชำระเงินจะส่งข้อมูลการเรียกเก็บเงิน (เช่น จำนวนเงิน วันที่ครบกำหนดชำระเงิน) ให้แก่ธนาคาร และแจ้งผู้จ่ายเงินให้ทราบ เมื่อถึงวันที่ชำระเงิน ธนาคารก็จะหักเงินจากบัญชีผู้จ่ายเงินและนำเงินเข้าบัญชีของผู้รับชำระเงิน
3.2 การนำเงินเข้าบัญชีอัตโนมัติ (Credit Transfer/Direct Credit)
เป็นบริการสั่งโอนเงินจากบัญชีลูกค้าของธนาคารซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นบริษัท/ห้างร้าน (ผู้จ่าย) เพื่อโอนเงินเข้าบัญชีผู้รับเงิน ซึ่งอาจมีบัญชีอยู่ภายในธนาคารเดียวกันหรือต่างธนาคารกันก็ได้ เช่น เงินเดือนค่าจ้าง บำเหน็จบำนาญ เงินปันผล ดอกเบี้ย ค่าขายหลักทรัพย์ ทั้งนี้ สามารถแบ่งประเภทบริการได้เป็น (1) บริการโอนเงินภายในธนาคารเดียวกัน (Inhouse Direct Credit) เป็นบริการโอนเงินที่ทั้งบัญชีผู้สั่งโอนและผู้รับโอนเป็นบัญชีของธนาคารเดียวกัน (2) บริการโอนเงินระหว่างธนาคาร หรือที่เรียกว่า Interbank Bulk Payment ซึ่งให้บริการระบบโดยบริษัท National ITMX เพื่อให้บริการโอนเงินกรณีที่ผู้โอนเงินและผู้รับเงินมีบัญชีอยู่กับคนละธนาคารกัน โดยปัจจุบันมีบริการ 2 ประเภท คือ เป็นการโอนเงินระหว่างธนาคารที่ผู้รับโอนจะได้รับเงินในวันเดียวกับที่ผู้โอนส่งคำสั่งโอนเงิน เป็นการโอนเงินระหว่างธนาคารที่ผู้รับโอนจะได้รับเงินในวันทำการถัดไปนับจากวันที่ผู้โอนส่งคำสั่งโอนเงิน • ITMX Bulk Payment Credit Transfer - Same Day • ITMX Bulk Payment Credit Transfer - Next Day
ขั้นตอนการใช้บริการ ผู้จ่ายเงินซึ่งเป็นผู้ส่งคำสั่งโอนเงิน จะต้องสมัครขอใช้บริการนำเงินเข้าบัญชีอัตโนมัติ (Direct Credit) กับธนาคาร และตกลงจ่ายเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ให้แก่ผู้รับชำระเงินโดยการโอนเงินเข้าบัญชี เมื่อถึงรอบการชำระเงิน ผู้จ่ายเงินจะส่งข้อมูลการโอนเงิน (เช่น เลขที่บัญชีและจำนวนเงินที่โอนให้ผู้รับชำระเงินแต่ละราย) ให้ธนาคารเพื่อให้หักเงินจากบัญชีผู้จ่ายเงินในวันครบกำหนดการชำระเงิน และนำเงินเข้าบัญชีเงินฝากผู้รับชำระเงิน
เงื่อนไขการใช้บริการ Debit Transfer/Credit Transfer
บริษัท ห้างร้าน และประชาชนทั่วไป ที่ต้องการใช้บริการของระบบ จะต้องมีบัญชีเงินฝากออมทรัพย์ หรือกระแสรายวัน
กรณีโอนเงินระหว่างธนาคาร สามารถใช้บริการ โดยทำข้อตกลงกับธนาคารพาณิชย์ที่เป็นสมาชิกของระบบ Bulk Payment เท่านั้น
ช่วงเวลาการส่งข้อมูล อาจส่งข้อมูลล่วงหน้าหรือส่งข้อมูลในวันที่ถึงกำหนดเวลาการหักเงินหรือนำเงินเข้าบัญชีแล้วแต่ประเภทบริการ
รูปแบบของข้อมูล ผู้ส่งข้อมูลต้องจัดทำตามรูปแบบของแต่ละธนาคารซึ่งมีรูปแบบไม่เหมือนกัน
ข้อดีของการใช้บริการ Debit Transfer/Credit Transfer
ผู้โอนสามารถจัดทำกระแสเงินสด (cash flow) ได้ง่าย เพราะทราบจำนวนเงินที่แน่นอนและกำหนดเวลาชำระเงินล่วงหน้า และสามารถตรวจสอบรายการหักบัญชีได้จากสมุดคู่ฝากหรือ Statement
ลูกค้าสามารถใช้ข้อมูลจากธนาคารเพื่อนำไปตรวจสอบและบันทึกบัญชี
ไม่ต้องเสียเวลาในการเขียนเช็คหรือนำเงินสดไปชำระเงินที่เคาน์เตอร์ผู้ให้บริการ รับชำระเงิน (Bill Payment) เพิ่มความสะดวก ปลอดภัย ประหยัดเวลา และลดค่าใช้จ่าย
ค่าธรรมเนียมการโอนเงินระหว่างธนาคารแบบ Bulk Payment ถูกกว่าการโอนเงินระหว่างธนาคารประเภทอื่น
ข้อควรระวังในการใช้บริการ Debit Transfer/Credit Transfer
ควรศึกษาเงื่อนไขการให้บริการของธนาคารแต่ละแห่ง เช่น ค่าธรรมเนียม ช่วงเวลาที่ตัดเงิน/ได้รับเงิน วิธีการส่งข้อมูลให้กับธนาคาร
กรณีที่ต้องการใช้บริการโอนเงินระหว่างธนาคาร ควรตรวจสอบว่าธนาคารของผู้โอนเงินและธนาคารผู้รับเงิน เป็นสมาชิกในระบบ Bulk Payment
ค่าธรรมเนียมการโอนเงิน Direct Debit/Direct Credit (Bulk Payment)
4. การโอนเงินระหว่างประเทศ (Remittance) คืออะไร
การโอนเงินระหว่างประเทศ คือ การโอนเงินจากคนหนึ่งไปให้อีกคนหนึ่งที่อยู่คนละประเทศกัน ผ่านผู้ให้บริการที่เป็นสถาบันการเงินหรือบริษัทเอกชนที่เป็นตัวแทนผู้รับโอนเงิน เช่น บริษัทไปรษณีย์ไทย ห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล ซึ่งเชื่อมโยงกับระบบต่างประเทศ (เช่น Western Union, MoneyGram) เช่น การโอนเงินของแรงงานไทยที่เดินทางไปทำงานต่างประเทศกลับมาให้ครอบครัวในประเทศไทย หรือการโอนเงินจากพ่อแม่ในประเทศไทยไปให้บุตรที่ศึกษาในต่างประเทศ
ขั้นตอนการใช้บริการ เริ่มจากลูกค้าสั่งโอนเงินและให้เงินผ่านตัวแทนผู้รับโอนเงิน (ตัวแทนฯ) ที่ตั้งอยู่ในประเทศต้นทาง จากนั้นตัวแทนฯ จะแจ้งเครือข่ายปลายทางของผู้รับโอนเงิน เพื่อให้เตรียมจ่ายเงินให้กับบุคคลที่ผู้โอนเงินแจ้งไว้ ทั้งนี้ ตัวแทน ฯ ที่ตั้งอยู่ในประเทศทั้งสองประเทศอาจเป็นธนาคารหรือบริษัทเอกชนก็ได้
ตัวอย่าง สมชายไปทำงานที่ประเทศอังกฤษ และต้องการส่งเงินให้สมศรีและลูกที่ประเทศไทย จำนวน 1,000 ปอนด์สเตอริง โดยมีขั้นตอนดังนี้
| 1) สมชายติดต่อบริษัทรับโอนที่อยู่ในประเทศอังกฤษเพื่อใช้บริการโอนเงินระหว่างประเทศ ในอัตราแลกเปลี่ยนและค่าธรรมเนียมที่บริษัทกำหนดไว้ โดยสมชายจะได้รับหลักฐานการโอนเงินเก็บไว้ |
| 2) บริษัทที่รับโอนที่ประเทศอังกฤษทำการแจ้งแก่เครือข่ายสาขาของผู้โอนเงินในประเทศไทยทราบ |
| 3) สมชายแจ้งแก่สมศรีว่าได้โอนเงินให้แล้ว |
| 4) สมศรีจะต้องนำหลักฐานตามที่บริษัท ฯ กำหนด เช่น หมายเลขอ้างอิงการโอนเงิน บัตรประจำตัวประชาชนไปแสดง เพื่อรับเงินเป็นเงินบาทจำนวนเทียบเท่ากับ 1,000 ปอนด์สเตอริง |
ข้อดีของการใช้บริการ Remittance
มีความสะดวกในการใช้บริการ ไม่ต้องมีบัญชีเงินฝากกับสถาบันการเงิน และสามารถรับเงินได้รวดเร็วกว่าวิธีอื่น เช่น เช็คเดินทางต่างประเทศ ดราฟต์
ข้อควรระวังในการใช้บริการ Remittance
ผู้โอนต้องไม่เปิดเผยข้อมูลสำคัญที่ใช้ในการรับเงินให้แก่คนอื่นนอกจากผู้รับโอน เช่น รหัสหรือหมายเลขกำกับการโอนเงิน ชื่อผู้โอน ชื่อผู้รับโอน จำนวนเงินที่โอน ประเทศที่โอน เพื่อป้องกันไม่ให้ผู้อื่นสวมรอยไปรับเงินแทน
ผู้โอนควรโอนเงินให้แก่บุคคลที่รู้จักตัวตนเท่านั้น เพื่อไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของมิจฉาชีพซึ่งหลอกให้โอนเงิน โดยอ้างเหตุต่างๆ ให้รู้สึกรัก โลภ หรือสงสาร เช่น โอนให้คนที่รู้จักกันทางแชทรูม (Chat Room) โอนไปลงทุนเพื่อหวังผลตอบแทนสูง ๆ หรือเพื่อเป็นค่าธรรมเนียมในการรับเงินก้อนใหญ่ (รางวัลลอตเตอรี่หรือเงินมรดก) หรือโอนเงินตามที่ได้รับแจ้งทางอีเมลจากคนรู้จักที่ขอความช่วยเหลือฉุกเฉิน
ควรศึกษาค่าธรรมเนียมและเงื่อนไขต่าง ๆ ให้เข้าใจก่อนตัดสินใจเลือกใช้บริการ เนื่องจากค่าธรรมเนียมไม่ว่ากรณีรับเงิน (Inward Remittance) และส่งเงิน (Outward Remittance) อาจแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับสกุลเงิน จำนวนเงินที่โอนหรือรับโอน และช่องทางการใช้บริการ เช่น เคาน์เตอร์ Internet Banking รวมทั้งอาจมีการกำหนดค่าธรรมเนียมขั้นต่ำด้วย
ค่าธรรมเนียมในการใช้บริการโอนเงิน Ramittance
เรื่องที่น่าสนใจ